Karamanogulları Beyliği - Tarih Ödevi
Anahtar Kelimeler:
Karamanogulları Beyliği, Karamanogulları Beyliği Hakkında Kısa Bilgi, Karamanogulları Beyliği Soyu, Karamanogulları Beyliği Kurucusu, Karamanogulları Beyliği pdf, Karamanogulları Beyliği Hangi Boydandır, Karamanogulları Beyliği Özet
Karamanogulları Beyliği - Tarih Ödevi
Müdekkik tarihçi, eski
mebuslardan Ord. Prof. Dr. İsmail Hakkı Üzunçarşılı'nm TTK (Türk Târih Kurumu)
neşriyatından olan Osmanlı Târihinin, birinci cildinin 43. sahifesinde, en son
araştırmalar ışığı altındaki beyanlarına bir atfu nazar edelim.
"Son tetkiklere
göre Karaman aşiretinin, Oğuzların Salur veya Afşar boylarından, birisine
mensup olmaları hakkında İki rivayet vardır. İlki; Alaaddin Keykubat Türkmen
aşiretlerini Rum ve Kilikya hududlanna yerleştirdiği sırada, 1228 senesinde de
Kilikya Ermenilerinden aldığı Ermenek (Ka-merüddin ili) taraflarına da Karaman
aşiretini yerleştirmişti. Bu târihde; Karaman aşireti Bey'i Sadeddin oğlu Nûre
Sofi adında Babalîlerden birisi idi. Bu aşiret, 13. asrın sonlarına doğru yâni
Anadolu Selçuk Devletinin çöküntüye başladığı sıralarda, mühim rol oynamış,
gerek Ermeni kralları ve Mo ğollarla gerekse Moğollarla beraber hareket eden
Selçuklu kuvvetleriyle kanlı çarpışmalarda bulunmuşlardır. Nûre Sofi denilen
Karaman Beyinden sonra oğlu Kerimüddin Karaman aşiret Bey'i olup 4.
Kılıçarslan tarafından kendisine Er-menak tarafları dirlik yâni timar olarak
verilmiş ve kardeşi Bonsuz'da Selçuk hükümdarının sarayında, candar yâni,
muhafız olarak vazifelendirilmiştir.
(654/1256) Kerimüddin
Karaman; Selçukiler arasındaki ihtilaflardan istifade ederek nüfuzunu
arttırmış, hatta Konya üzerine yürümüşsede başarılı olamamış mağlup olmuş ve
kardeşlen Zeynehhac ile Bonsuz yakalanarak idam edilmişlerdir. Kerimüddin'in
660/1262'de vukubulan vefatı üzerine Rükneddin Kılıçarslan, bunun oğullarını
Gevele Kalesine hapsetmişse de, Vezir Muînüddin Süleyman Pervâ-e nın müdehalasıyla
serbest bırakmış ve bunlar yine babalan Kiramüddin'in, Ermenak tımarına sahip
olmuşlar ve büyükleri Şemseddin Mehmed Bey Karaman Bey'i olmuştur.
"Bu Mehmed Bey,
Moğollarla ik defa çarpışmış ve onları mağlup etmiştir. Konya'ya girmiş ve
Selçuklu sülalesinden olduğunu iddia etdiği Giyaseddin Siyavuş isimli birini
(selçuk nâmelerdeki bahsi Cimri diye geçen) bu şahsı hükümdar ilân etmiş ve
adına para bastırmış, kendiside Gıyasettin'e vezirlik yapmıştır. Burada hemen
belirtelimki, Moğol saldırılan devam etmekte ve bunların birinde Şemseddin
Mehmed Bey, çarpışma esnasında maktul düşmüştür. 676/1278 Mehmed Bey'den sonra
Karaman bey'i olan Güneri Bey, 1300 senesinde vukubulan vefatına kadar
Selçuklu hanedanı arasındaki taht kavgasında çeşitli roller üstlenmiştir.
Moğolların idaresi
altındaki Selçuklular ile mücadele ederken Ermeniler ilede mücadeleden geriye
durmamıştır. Güneri Bey'in ölümünden sonra, kardeşi Mahmud Bey, riyasete
geçmiştir. Bu zât da 1307'de vefat ettiğinde hanedanda işler karışmış Mahmud'un
iki oğlu birbirlerine girmişlerdir. Burha-neddin Musa ve Bedreddin ibrahim Bey
kardeşler arasındaki ihtilaf komşu devletlerin işlerine karışmasına yol
açmıştır ve bilhassa Kölemenler, bu hususda söz sahibi olmuşlardır. 762/1361'de
Karaman Beyi olan, Alaüddin Ali Bey, Osmanlılarla münasebeti başlatan
kimsedir. Yaşadığı dönemi göz önüne alıp tetkik ettiğimizde, mücadeleci, hırslı
ve kurnaz bir Bey olduğunu teslim ederiz.
Alaüddin Ali Bey,
Murad-ı Hüdavendigârın kızı Nefise Sultanla izdivaç yapmıştır ve 772/1370de
vukubulan bu izdivacın siyasi bir evlilik maksadı taşıdığı bellidir. Merhum
üzun-çarşılı; değeri çalışmasında, Lârende/Karaman kasabasında . (şimdi
vilâyet) bulunan, Hatuniye Medresesi vakıf senedinde, 1. Murad'ın kızının adı
Melek Hatun diye geçtiği için Nefise adının doğru olmadığını ileri sürerken de
m. 1370 yılının
başlangıcını göz önüne
almıyor, bu izdivaçdan doğan çocuk olan Mehmed Bey'in doğumunun nazarı itibara
alındığı takdirde daha önce evlenmiş olmaları lâzım demekte. Milâdi 1370'i
hicri 771'in recep ayında başladığı ve izdivacın da sene başına yakın aylarda
yapıldığı göz önüne alınsa, bu ileri sürüşün hiç bir pratiği olmadığı görülür.
Ayrıca isim meselesine nelince, bizde umumiyyetle birden fazla isim koyma adeti
elan devam etmektedir. Koskoca padişah kızının, bir tek isimle yâd olunması
hiçde akla yakın düşmüyor.
Alaüddin Ali, Osmanlı
devletiyle kurduğu bu akrabalık sayesinde kendini ve beyliğini garantiye alma
köprüsü kurmak istemişti. Fakat; Osmanlı devletinin dâvası kuru bir cihangirlik
dâvası olmadığından, bu düşüncelerini pek işine gelir netice olarak tatbike
muvaffak olamadı. Fakat hanımı sayesinde bir kaç defa padişahça hayatı
bağışlandı. Karamanoğlu ile Osmanlı arasında ilk savaş 788/1286'da
vukubuldu. 1: Murad'ın; Hamidoğlu
Hüseyin Beyden satın almış olduğu Akşehir, Yalvaç, Karaağaç, Beyşehri,
Seydişehri gibi yerlerin Karaman hududuna yakın olması, Karamanoğlunu korkutmuş
vede 1. Murad'ın Rumeli yakasında olduğu bir zaman diliminde, bir Osmanlı
beldesi olan Beyşehrine hücum etmiş ve zaptetmiştir. Rumeli kıtasındaki işini
yarıda bırakan padişah çabucak gelmiş ve Karamanoğlunu haşat etmiştir. Kellesi
ve toprakları, Murad'ın kızı Nefise Melek Sultan hanımın ricası üzerine
bağışlanmıştır.
Böylece; Karamanoğlu bu
izdivacının böyle bir faydasını görmüştür. Ne varki Kosova savaşı sonrasındaki
belli belirsiz kalkışmasında kaim biraderi Yıldırım Bayezid tarafından Ak-çaçay
Savaşı neticesinde sığındığı Konya şehrinde Alaüd-din'i enişte demeyip
katlettiği görüldü. Tabii Yıldırım'ın bu arada Saruhan, Aydmoğlu ve Menteşe
Beyliklerini de topraklarına ilhak ettiğini ifade etmiş olalım. Böylece
Bayezid, Karaman Beyliğine 800/1398 târihinde son vermiş oldu ve kiz-kardeşi
ile yeğenlerini yanına alıp, Bursa'ya götürdü. Nevar-ki; Yıldırım Bayezid
Ankara savaşında Timurlenk'e feci bir mağlubiyete duçar olduğunda Timur,
Karaman Beyliğinin yeniden kuruluşunu yapmak üzere, Yeğenleri yanına davet
edip, büyük olan Mehmed Bey'e beyliğini iade ettiğinden, Bursa'dan yine
Karaman'a avdet ettiler. Anneleri banımsul-tan kendilerini bırakmadı. Yeniden
hayat bulan Karamanlıların macerası, Osmanlı devleti meyamnda yeri geldikçe
kaydedilecektir.
Yorum Gönder